آیا قانون می تواند مانع پیشرفت و توسعه شود؟
بسم رب الفاطمه(س)
سلام
اینکه قانون، خود بتواند مانع توسعه و پیشرفت باشد از عجائب روزگار است! چرا که قاعده بر این است که هدف قانون کار راه اندازی است مثلا وقتی قانون چهار راه ها این است که زمانی که چراغ راهنما قرمز می شود خودروها بایستند و وقتی سبز می شوند راه بیافتند هدفش راه انداختن کار حرکت خودرو هاست و فرض کنید این قانون نباشد خودروها به هم قفل می شوند و اگر هم بر حسب عادت از هم رد شوند آمار تصادف به شدت بالا می روند، لذا قطعی و روال معمول این است که قانون برای کار راه اندازی است اما چه می شود که قانون بشود مانع توقف کارها و اینگونه مانع توسعه و پیشرفت یک جامعه شود؟
در پاسخ به این پرسش می توان در وهله اول یقه قانونگذار و مجری قانون را گرفت! قانون گذار ممکن است قانون بد بگذارد! مثلا بگوید قانون این باشد که خودروها ۵ دقیقه پشت چراغ قرمز بایستند، این زمان از حوصله مردم خارج است و قطعا قانون رکی زمین می ماند! این میشود قانون بد ولی شما یک قانون خوب را هم بدهی دست مجری بد، یا شور می شود یا بی نمک! شما فرض کنید یک تعمیر کار چراغ راهنمایی چراغ های قرمز و سبز را بر عکس نصب کند و چراغ همه طرف ها یک رنگ شود! قانون خوب است اما مجری بد اجرا می کند! این شاید از حتی بی قانونی بدتر باشد!
در اجرای قانون باید نکاتی رعایت شود یکی مساوات است! مساوات یعنی همه در برابر قانون یکسان باشند! اگر سبقت جرم است برای خود پلیس راهنمایی هم جرم است مگر طبق قانون و به ضرورت مثل اورژانسی که بیمار دارد! اینکه قانون برای خواص و یا آنان که نفوذی دارند و یا حتی از دور دستی بر آتش دارند اجرا نشود و فقط ضعیف کش باشد این نمی شود اجرای قانون! این خاصه پردازی ها از موانع قانون است بر راه توسعه و پیشرفت.
قانون باید مورد پذیرش اخلاقی عموم جامعه باشد. شما الان قانون تصویب کنید که سن سربازی ۱۰ سال بشود! این قانون نه اخلاقی است و نه مورد پذیرش آدم های یک جامعه با هر درجه علمی و ادراکی!
لذا قانون باید قابلیت اجرا داشته باشد و بتواند عموم را با خود همراه کند! وگرنه خود به خود مانع پیشرفت و توسعه می شود.
پیچیدگی قانون هم به همین شکل می تواتد به معضل بزرگی برای توسعه و پیشرفت کارها منجر شود. درک قانون باید ساده باشد چون در نهایت عموم جامعه با سطوح مختلف علمی و ادراکی مجری قوانین خواهند بود.
اینکه قانون را بشود دور زد قطعا یک اتفاق ناگوار می تواند شکل دهد در مسیر توسعه و پیشرفت! هرچند نوشتن چنین قانونی به نظر سخت است اما نشدنی نیست فقط باید آدم های قانون نویس افراد متخصص و کاردان زمینه مورد نظر باشند!
البته یک جاهایی که این راه فرار از قانون و دور زدن ها، قانونی شود اوضاع بدتر هم می شود. مثلا قانون شود یک شرط کاندید شدن برای نمایندگی مجلس داستن حداقل مدرک ارشد است بعد یک تبصره بزنی هر کس یک دوره نماینده بوده یا فلان مسولیت را داشته معاف است! یا نه ! یک فردی با نفوذش یک مدرک ارشدی هم بگیرد! این جور راه های قانونی فرار از قانون بسیار خطرناک است برای پیشرفت و توسعه !
در مجموع قانون چه در مرحله نگارش و چه در مقام اجرا اگر درست نوشته و اجرا شود بی شک درهای فراوانی را به روی توسعه و پیشرفت جامعه ای باز خواهد کرد و بر عکس اگر کار قانون در هر مرحله ای از حیات خود بِلَنگَد، مانع شدنش بر مسیر پیشرفت و توسعه قطعی خواهد بود.
محسن دیناروند
