توجه به احساسات زن؛ توجیه ناملایمات یا احترام به زن؟!
توجه به احساسات زن؛ تکراری برای توجیه ناملایمات یا احترام به شخصیت او؟
در جمعی بودم که بحثمان درباره مسئله جایگاه زن در اسلام بالا گرفت، مواردی مثل دیه، ارث، قضاوت و از این قبیل طرح شد!
گفتگوی ما رسید به اینجا که زن یک جنبه احساسی و عاطفی قوی تر از مرد دارد!
در این زمان، یکی از دوستان جمع گفت: شما هم این احساسات زن را بهانه می کنید و هی مدام بر سر زنان می کوبانیدش!
در اینجا با دو گزاره مواجه هستیم، یکی 《قوی تر بودن احساسات در زن》 و دیگری 《بروز ناملایمات گوناگون نسبت به زن به خاطر وجه قوی احساسی او》
در مورد گزاره اول بدیهی است که همه انسانها بدون توجه به زن یا مرد بودنشان دارای احساسات است و اگر فردی احساسات نداشته باشد، بی شک در اخلاق یا روان او یک بیماری پدید آمده است!
حالا ما در اینجا دو وجه داریم یکی وجود احساسات و دیگری بروز احساسات! به تجربه ثابت شده بروز احساسات در زنان بیشتر است! این اتفاق اصلا ضعف به شمار نمی آید بلکه یک نقطه قوت هم هست که آدم بتواند احساس خود را بروز دهد! خیلی از بیماری های مرتبط با حوزه روح و روان نتیجه بروز ندادن همین احساسات آدمی است و می توان تحلیل کرد که بروز احساسات در زنان یک نقطه قوت موثر است.
آنچه ما در بحث قوی تر بودن احساسات در زنان داریم در واقع قوی تر بودن بروز دادن احساسات است که خود هنری است که به صورت فطری در وجودش نهاده شده است.
به عبارت دیگر احساسات در زن و مرد هست و نسبتشان هم احتمالا نزدیک به هم و مساوی است، مثلا غم و شادی در موقعیت های مختلف جنسیت بردار نیست اما بروز احساسات غم و شادی در زن و مرد متفاوت است.
و اما در مورد گزاره دوم؛ آیا بروز ناملایمات و سرکوب کردن حقوق زنان به واسطه این قوی تر بودن بروز احساسات است، امری است که در معارف اسلام تحقق یافته است؟
برای پاسخ به این مهم لازم است این سوال پرسیده شود که در مواجه با انسان ها آیا دیدن و درک کردن احساسات ایشان احترام به اوست یا سرکوب او؟
ساده تر اگر بپرسیم اینکه در نظر گرفتن احساسات انسان ها آیا به نوعی احترام به آنها نیست؟ و بر عکس ندیدن و درک نکردن آن احساسات ظلم به او و باعث سرکوب او نیست؟
به نظر می رسد اینجا هم نظر شده باشیم که دیدن، فهمیدن و احترام به احساسات بروز داده شده آدم ها به عنوان بخشی از وجودشان عین احترام گذاشتن به شخصیت آنهاست و نادیده گرفتن آن احساسات در بردارنده بی احترامی و سرکوب انسان هاست.
مثل اینکه آدمی که به علت از دست دادن عزیزی غمزده است! اینکه ما این غم او را ببینیم، درکش کنیم و با او همدردی کنیم عین احترام به اوست؛ حالا فرض کنید به همان فرد غمدیده بیاییم شوخی کنیم و به غمش بی توجه باشیم! این عین نادیده گرفتن او و تخریب و سرکوب اوست.
اتفاقی که در ساختار روابط انسانی در تمدن مدرن به طور عام افتاده همین بی توجهی به احساسات در زن است!
زن باید دوشادوش مرد از صبح تا عصر کار کند در یک بازه زمانی و با یک شدت کار! این در حالی است که زن نیاز به بروز احساسات بیشتر دست کم به خانواده خود از جمله فرزندانش دارد، این در حالی است که مرد به بروز احساسات کمتری نیاز دارد!
ولی واقعا با این زمان و کیفیت برابر بین یک پدر و مادر آیا انرژی لازم برای زن برای بروز احساستش به فرزندان و حتی همسرش آنگونه که باید باشد باقی می ماند؟
در واقع، ساختار اداری و کاری مدرن امروزه با خفه کردن بروز احساسات در زنان، دست به سرکوب عواطف زنان زده که حاصل آن شکل یافتن ناملایماتی واقعی بر ایشان و ایجاد نارضایتی در زنان شده است.
اما اگر قرار بر احترام به زن است لازمه اش همین احترام گذاشتن به احساسات اوست ، در مثال فوق جهت احترام به بروز احساسات زن لازم است که زنان نسبت به مردان در زمان کمتری سر کار باشند تا بتوانند همانطور که درونشان می طلبد، انرژی کافی برای باقی ماندنشان به عنوان منبع انرژی و محبت خانه و خانواده بماند.
لذا اسلام اگر بر مسئله بروز احساسات زن تاکید دارد نتنها در جهت سرکوب زنان نیست بلکه به دنبال احترام به ساحت وجودی او و فراهم آوردن زمینه های دستیابی ایشان به کمال است.
نکته قابل توجه دیگر این است که اگر در جایی این حس پدید آمد که توجه به احساسات زنان موجب ضایع شدن حقی یا بروز ناملایماتی بر ایشان شد، به قطع ما در آن مسئله دچار اشتباه شده ایم، چرا که اساس اسلام بر حق است و اسلام خروج از این خط قرمز را بر نمی تابد!
#دکتر_محسن_دیناروند
